QANUNCHAH FI AL-TIBB
SILIBUS KULLIYYAH KITAB
QANUNCHAH FI AL-TIBB
TOPIK |
SIRI |
MAQALAH 1:
PERKARA TABI‘I (FISIOLOGI) |
|
FASAL 1: UNSUR DAN MIZAJ ·
Unsur Api ·
Unsur Angin ·
Unsur Air ·
Unsur Tanah ·
Mizaj Ugahari
Sebenar (Mutlak/Absolut) ·
Mizaj Ugahari
Anggapan (Nisbi/Relatif) ·
Mizaj Panas ·
Mizaj Sejuk ·
Mizaj Kering ·
Mizaj Basah ·
Mizaj
Panas-Kering ·
Mizaj Panas-Basah ·
Mizaj
Sejuk-Basah · Mizaj Sejuk-Kering |
1 |
FASAL 2: AKHLAT (HUMOR/CECAIR TUBUH) ·
Darah (Dam) ·
Dahak
(Balgham) ·
Hempedu
Kuning (Safra’) ·
Hempedu Hitam
(Sauda’) ·
Darah Tabi‘i ·
Darah
Taktabi‘i ·
Dahak Tabi‘i ·
Dahak
Taktabi‘i ·
Hempedu
Kuning Tabi‘i ·
Hempedu
Kuning Taktabi‘i ·
Hempedu Hitam
Tabi‘i ·
Hempedu Hitam
Taktabi‘i ·
Proses
Pembentukan Akhlat (Akhlatogenesis) ·
Punca Pelaku
(Fa‘il) ·
Punca Bahan
(Maddah) ·
Punca Rupa
(Surah) ·
Punca Tujuan
(Ghayah) |
1, 2 |
FASAL 3: ANGGOTA BADAN ·
Anggota Ketua ·
Anggota
Pembantu ·
Anggota
Tunggal ·
Anggota
Gabung |
3 |
FASAL 4: TENAGA TUBUH ·
Tenaga Tabi‘i
(Digestoreproduktif) ·
Tenaga
Penggizi ·
Tenaga
Penumbuh ·
Tenaga
Pembenih ·
Tenaga
Penjanin ·
Tenaga Pemegang ·
Tenaga
Penghadam ·
Tenaga
Penolak ·
Tenaga
Penarik ·
Tenaga
Haiwani (Kardiorespiratori) ·
Tenaga
Pembayu ·
Tenaga Ghadab
(Marah) ·
Tenaga Khauf
(Takut) ·
Tenaga
Nafsani (Neuropsikologi) ·
Tenaga
Pencerap Luaran ·
Tenaga
Pencerap Dalaman ·
Tenaga
Penggerak Pencetus · Tenaga Penggerak Pelaku |
3 |
FASAL 5: BAKI PERKARA TABI‘I ·
Fungsi ·
Fungsi
Tunggal ·
Fungsi Gabung ·
Bayu ·
Bayu Tabi‘i ·
Bayu Haiwani ·
Bayu Nafsani ·
Umur ·
Warna ·
Saiz · Jantina |
4 |
MAQALAH 2: ANGGOTA
BADAN (ANATOMI) |
|
FASAL 1: TULANG ·
Bilangan
tulang manusia ·
Tulang tengkorak ·
Tulang rahang
atas dan bawah ·
Tulang tangan
dan lengan ·
Tulang leher
dan selangka ·
Tulang dada
dan rusuk ·
Tulang
belakang dan pinggul ·
Tulang
punggung · Tulang kaki |
4 |
FASAL 2: ANGGOTA TUNGGAL ·
Rawan ·
Saraf ·
Otot ·
Tendon ·
Ligamen ·
Daging ·
Lemak ·
Selaput ·
Kulit ·
Rambut · Kuku |
5 |
FASAL 3: OTAK, MATA, TELINGA, LIDAH ·
Struktur dan
lapisan otak ·
Lapisan dan
cecair mata ·
Struktur
telinga · Struktur lidah |
5 |
FASAL 4: PARU-PARU DAN JANTUNG ·
Struktur
paru-paru ·
Fungsi
paru-paru ·
Struktur
jantung · Ruang jantung dan fungsinya |
5 |
FASAL 5: DIAFRAGMA, PERUT DAN USUS ·
Struktur
diafragma ·
Bahagian
perut: esofagus, mulut perut, dasar perut ·
Jenis-jenis
usus: duodenum, jejunum, ileum, sekum, kolon, rektum
|
6 |
FASAL 6: HATI, PUNDI HEMPEDU DAN LIMPA ·
Struktur dan
lokasi hati ·
Fungsi hati ·
Struktur
pundi hempedu dan fungsinya · Struktur limpa dan fungsinya |
6 |
FASAL 7: BUAH PINGGANG, PUNDI KENCING, ZAKAR DAN RAHIM ·
Struktur buah
pinggang ·
Struktur
pundi kencing ·
Struktur
zakar dan testis · Struktur dan fungsi rahim |
6 |
MAQALAH 3:
KEADAAN TUBUH, PUNCA DAN TANDANYA |
|
FASAL 1: KESIHATAN DAN PENYAKIT ·
Takrif
kesihatan ·
Takrif
penyakit ·
Jenis
penyakit: tunggal dan gabung ·
Penyakit tunggal:
rosak mizaj, rosak binaan anggota, peleraian anggota ·
Penyakit
gabung: bengkak dan bisul ·
Empat fasa
penyakit: permulaan, pertambahan, kemuncak, penurunan |
6, 7 |
FASAL 2: ENAM PUNCA DARURI 1. Udara sekeliling 2. Makanan dan minuman 3. Tidur dan berjaga 4. Gerak dan pegun jasmani 5. Pembuangan dan penahanan 6. Gerak dan pegun rohani |
7, 8 |
FASAL 3: PUNCA PENYAKIT ·
Punca yang
nyata ·
Punca
terdahulu ·
Punca
langsung ·
Punca rosak
mizaj ·
Punca rosak
binaan anggota · Punca peleraian anggota |
8 |
FASAL 4: DIAGNOSIS BERDASARKAN MIZAJ ·
Sentuhan
(panas, sejuk, basah, kering) ·
Keadaan
daging, lemak, bentuk tubuh ·
Ciri-ciri
rambut ·
Warna kulit |
9 |
FASAL 5: DIAGNOSIS BERDASARKAN AKHLAT ·
Tanda-tanda
dominasi darah (damawi) ·
Tanda-tanda
dominasi dahak (balghami) ·
Tanda-tanda
dominasi hempedu kuning (safrawi) ·
Tanda-tanda
dominasi hempedu hitam (saudawi) |
9 |
MAQALAH 4 :
DIAGNOSIS NADI DAN KEMIH |
|
FASAL 1: NADI TUNGGAL ·
Komponen nadi:
Denyutan dan kecutan ·
Sepuluh ciri
nadi: 1. Saiz: Panjang, lebar, dalam 2. Ketukan 3. Tempoh gerak 4. Sentuhan 5. Tempoh pegun 6. Pemenuhan 7. Suhu 8. Kesamaan 9. Keseragaman 10.
Rentak |
9, 10 |
FASAL 2: NADI GABUNG 1. Nadi besar 2. Nadi kecil 3. Nadi tebal 4. Nadi halus 5. Nadi kijang 6. Nadi ombak 7. Nadi cacing 8. Nadi semut 9. Nadi gergaji 10.
Nadi ekor
tikus 11.
Nadi selang 12.
Nadi tengah 13.
Nadi penghibur 14.
Nadi bergetar 15.
Nadi berbelit |
10 |